Kulakta sıvı toplanması, tıp dilinde Efüzyonlu Otit olarak adlandırılan, ağrı-ateş olmaksızın kulak zarının arkasında, orta kulakta sıvı birikmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır.
Kulakta Sıvı Toplanması Kimlerde Görülür? Belirtileri Nelerdir?
Kulakta sıvı toplanması çok büyük oranda çocuklarda görülmektedir. En önemli belirtisi işitme kaybıdır. Ağrı-ateş gibi diğer belirtiler ve bulgular olmadığı için tanıyı koyabilmek için dikkatli olmak gerekir. Çocuğun televizyon izlerken sesi çok açmaya başlaması, çocuğu çağırırken yüksek sesle çağırmak gerekmesi ya da dersleri çok iyiyken okul başarısında meydana gelen düşme kulakta sıvı toplanmasıyla ortaya çıkan işitme kaybına ilişkin ipuçları olabilir.
Kulakta Sıvı Toplanması Nasıl Meydana Gelmektedir?
Çocuklarda orta kulak iltihapları sık görülür. Orta kulak östaki borusu ile genze açılmaktadır. Bu yapının görevi orta kulağın havalanmasını ve drenajını sağlamaktadır. Östaki borusu çocuklarda erişkinlere göre daha yatay seyreder ve erişkindeki açısına 7 yaşında ulaşır. Çocuklarda geniz eti sorunlarına da rastlanabilmektedir. Geniz eti hem östaki borusunun ağzında tıkanmaya yol açabilmekte, hem de orta kulak iltihaplarında rol oynayan bazı mikroplar için bir rezervuar görevi görebilmektedir. Tüm bu faktörlere ek olarak çocuğun bu mikroplarla savaşmak için bağışıklığının olgunlaşma aşamasında olması, bazı olgularda alerjik nezle orta kulak iltihaplarına yatkınlık oluşturabilmektedir. Orta kulak iltihabı en çok yaşamın ilk 3 yılında rastlanmaktadır. Orta kulak iltihabı olan bir çocukta kulak arkasındaki sıvı %40 olasılıkla 1 ay, olasılıkla 3 ay ve daha uzun süre kalmaktadır.
Tanı Nasıl Konur?
Muayenede kulak zarında matlaşma gibi bir renk değişimi, bazen kulak zarında çökmelere rastlanabilir, kulak zarı arkasında hava kabarcıkları görülebilir. Kulakta sıvı birikiminden şüphelenilen hastada orta kulak basınç testi ve işitme testi tanıyı doğrular.
Tedavide Ne Yapılır?
Kulakta sıvı birikiminin tedavisi öncelikle ilaç tedavisidir. Söz konusu sıvının iltihabi bir sıvı olduğu ortaya koyulduğu için üzerinde uzlaşma olan tedavi antibiyotik tedavisidir. Hastaya 10-14 günlük bir kür antibiyotik tedavisi uygulanır. Bunun yanı sıra sıvının emilmesine yardımcı ilaçlar olarak dekonjestan adı verilen spreyler, çocuklarda şuruplar, alerjik hastalarda antihistaminik adı verilen ilaçlar ve kortizonlu spreyler kullanılabilir. Bu ilaç tedavisi sonrası hastada düzelme olmazsa ve sıvı birikimi ilerlemeye devam ederse orta kulağı havalandırmak için kulağa tüp takmak gerekir. Ameliyat sırasında orta kulağın havalandırma fonksiyonu olan östaki borusunu tıkayan genizeti ve bademciklere de eğer gerekiyorsa müdahale edilir.
Kulak tüpü,
- orta kulak iltihabına tekrar yakalanma riskini önemli oranda düşürür,
- orta kulakta biriken sıvıdan dolayı oluşan duyma kaybını ortadan kaldırır,
- orta kulak iltihabından kaynaklanan konuşma ve denge problemlerini iyileştirir,
- orta kulak iltihabından kaynaklanan davranış ve uyku problemlerini iyileştirir.
Tüp Ne Kadar Süre Kalır?
Bu takılan tüpün cinsi ile ilgilidir. Kulağına ilk defa tüp takılan bir hastada genellikle kısa süreli tüpler seçilir. Bunlar ortalama 6-9 ay kalırlar ve vücut tarafından atılırlar. Genellikle kontrol muayenesinde tüpün dış kulak yoluna atıldığı görülür ve hekim tarafından tüp alınır. Eğer tüp kendi kendine atılmazsa ve 1 yılı aşkın süredir yerindeyse, çocuk bir hasta söz konusu ise hafif bir anestezi gazı koklatılıp hekim tarafından çıkarılabilir. Tekrar eden tüp uygulamalarında ise T-tüp adı verilen uzun süreli tüpler kullanılabilir ve bu tüpler normal koşullarda vücut tarafından kolay kolay atılamaz, 1 yıldan fazla hekimin öngördüğü süre kulakta kalır ve hekim tarafından çıkarılır.
Tüp Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?
Tüp takıldıktan sonra kulak sudan korunmalıdır. Bunun için en güzel yol, her yıkanmada tek kullanımlık uygulanan vazelinli pamuklardır. Buna karşın bir şekilde kulak iltihaplanır ve akmaya başlarsa hemen hekime başvurulmalıdır. Genellikle antibiyotikler ve bazı damlalarla enfeksiyon kontrol altına alınabilmektedir.
Çocuğumun Kulağına Tüp Takıldı ve Geniz Eti Alındı. Şimdi Tüpü Düştü. Yeniden Tüp Takma İhtiyacı Olabilir mi?
Orta kulak sorunlarında önemli rol oynayan geniz etinin alınması kulakta sıvı birikmesi ihtimalini azaltacaktır. Yine yukarıda belirtildiği gibi geçen zamanla östaki tüpü 7 yaşında erişkindeki açısına erişmektedir. Sonuçta geniz eti alınan ve kulağına tüp takılan çocukların önemli kısmında yeniden tüp takma ihtiyacı olmasa da bir kısmında kulakta sıvı toplanması tekrar edebilir. Bu hastaların tespit edilmesi önemlidir.